Binlerce yıldır insan hayatını etkileyen önemli bir faktör olan ışık, teknolojik gelişmeler sayesinde form değiştirmiş olsa da kullanım olarak aynı amaçta varlığını sürdürmüştür. Işık hayatımızda bu kadar önemli iken biz de bu yazımızı sizlere aydınlatma nedir ve aydınlatma ürünleri nelerdir sorularının cevabını vermek için hazırladık. Bu yazımızda aydınlatma ile ilgili genel ve detaylı bilgileri bulabileceksiniz.
1913 yılında kurulmuş olan “Uluslararası Aydınlatma Komisyonunun” aydınlatma tanımı şu şekildedir.
“Aydınlatma; nesnelere, çevrelerine ve ufak ya da büyük bölgelere, bunların görülebilmesi için, ışık uygulamaktır.”
Başka bir tanımla, aydınlatmanın pratik ve estetik bir etki yaratmak için ışığın bilinçli kullanımıdır diyebiliriz. Işık sadece etrafımızı görmemize yarayan aydınlatma demek değildir. Doğru kullanıldığında üzerine vurulduğu her cisme estetik kazandırır. Aydınlatma nedir sorusuna sadece mühendislik açısından cevap veremeyiz, aydınlatmanın mühendislik olduğu kadar sanat olduğunu da kabul etmeliyiz. Tam anlamıyla ne demek olduğunu anlayabilmek için gelin birlikte daha detaylı inceleyelim.
Aydınlatma kullanılan ışık kaynakları bakımından üç gruba ayrılmaktadır. Açıklayarak bu üç gruptan ve grupların detayından bahsetmek isteriz.
Aydınlatma çeşitleri genel olarak 3 başlık altında gruplandırılabilir.
Adından da anlayacağımız gibi doğal aydınlatma temel enerji kaynağı olarak insan yapımına ve çalışırken elektrik enerjisine ihtiyaç duymaz. Güneş ışığının baz alındığı, gün ışığının yönlendirilerek cisimlerin üzerine düşmesini sağlayan aydınlatma doğal aydınlatma olarak açıklanabilir. Güneş, yıldızlar doğal ışık kaynaklarına örnektir. Enerji tasarrufu sağlayan bir teknik olan doğal aydınlatmanın insan sağlığı ve konfor seviyesini de yükselttiği kanıtlanmıştır.
Yapay aydınlatma ise insanlar tarafından ışık sağlayabilmek için geliştirilmiş bir aydınlatmadır. Elektrik kullanılarak geliştirilen bu teknik ise görsel konfor sağlaması için insanlar tarafından geliştirilmiştir. Lambalar, armatürler, kibritler, ampuller yapay aydınlatma ışıklara örnek verilebilir.
Görsel konfor sağlayabilmek için hem gün ışığından hem de yapay ışık kaynaklarının birleşiminden oluşan aydınlatma çeşidine de bütünleşik aydınlatma denmektedir.
Işık kaynakları bakımından aydınlatmanın detaylarını açıkladık. Şimdi aydınlatmanın kullanım alanından biraz bahsedelim.
İç Aydınlatma
Ev, iş yeri, ofis, restoran, depo, kafe gibi kapalı ortamların aydınlatmasına iç aydınlatma veya iç mekân aydınlatması denilir. İç aydınlatma genel ortamın aydınlatmasına yöneliktir bu sebeple de iç mimarinin önemli bir parçasıdır.
Dış Aydınlatma
Bahçe, park, yol, sokak, spor sahası gibi alanlar için çeşitli ölçeklerdeki yapay aydınlatma sistemlerine dış aydınlatma denir. Dış aydınlatma için lambalar, projektörler, sokak ışıkları, işaret ışıkları ve aydınlatma armatürleri kullanılır.
Fonksiyonel Aydınlatma ise yapı ve mekanlarda görsel ihtiyaçları ve konforu sağlayan aydınlatma çeşididir. Cisimleri şekil, renk ve ayrıntıları ile rahat ve hızlı görebilmeyi amaçlar.
Dekoratif Aydınlatma da cisimlerin oldukları gibi görünmelerinden ziyade istenilen biçim form ve renkte görülmesi sağlanmaktadır. Aydınlatmanın mühendislikten öte sanat olarak değerlendirildiği alan daha çok dekoratif aydınlatma için söylenebilir. Dekoratif aydınlatmada ışığın kullanım amacı cisimleri bütün ayrıntıları ile göstermek değil, estetik etkiler uyandırmaktadır. Örneğin, tiyatro sahnelerindeki aydınlatma, mağaza vitrini, eğlence mekânı, peyzaj unsuru bina ve dış cepheleri gibi alanlarda dekoratif aydınlatma çeşidi uygulanmaktadır.
Aydınlatma nedir ve aydınlatma çeşitleri nelerdir sorularına sizler için cevap vermeye çalıştık. Yazımızın devamında da aydınlatma ürünleri nelerdir, en çok kullanılan aydınlatma ürünleri nelerdir bu sorularına cevap arayacağız.
Günümüzde iç ve dış mekân fark etmeksizin aydınlatma ihtiyacı günden güne artmaya devam etmektedir. Evlerden, endüstriyel alanlara kadar kullanılan aydınlatma sistemleri günümüzde floresan, telli ve led aydınlatma olarak üç farklı ürün kartelasından oluşmaktadır.
Ampuller, halojen lambalar, neon lambalar, balastlar aydınlatma ürünleri olarak sıralanabilir. Aydınlatmanın tarihinden kısa olarak bahsederek gelin bu aydınlatmaların detayını öğrenelim.
Tarihte ilk kez 1978 yılında karbon telli akkor lamba kullanılmış ve o günden bugüne geçen sürede lamba üretiminde büyük gelişmeler gerçekleşmiştir. Lambadan önce tarihte bilindiği gibi yağ, mum, gaz gibi maddeler kullanılarak aydınlık sağlanıyordu. Gelişiminde ilk 1942 yılında Paris’te elektrik ark lambası kullanılarak yapı ve yollar aydınlatılmıştır.
1939 yılında floresan lambaların çıkmasıyla ve birçok yapıda kullanılmasıyla aydınlatma alanında bir dönüm noktası gerçekleşmiştir. 1959 yılında ise halojen lambalar ortaya çıkmıştır. 1977 yılında dünya enerji krizi sonrasında lamba üretiminde teknolojik yönden önemli adımlar atılmaya başlanmıştır.
Çıkan lamba çeşitlerinin gelişimi sayesinde bugün mimari kullanımda yerini almış ve aydınlanma alanında büyük kolaylıklar sağlamıştır. Günümüze baktığımız zaman son teknolojik gelişmelerin ürünü olan lambaların, eskilerine göre uzun ömürlü, ışık verimi, ışık tayfı gibi yönlerden üstünlükleri çoktur. Kısaca tarihinden söz ettikten sonra isterseniz aydınlatma ürünlerini biraz inceleyelim.
Ampul dediğimizde ilk olarak birçoğumuzun aklına hemen Edison gelebilir. İlk okuldan itibaren ampulün 19.yy son çeyreğinde Edison tarafından icat edildiği yönünde bir bilgiye sahibiz. Günümüzde Edison – Tesla tartışmaları hız kesmeden devam ediyor ancak şimdilik o konuya girmeyeceğiz. Kimin icat ettiğini bu yazımızda bir kenara koyalım, aydınlatma teknolojileri arasındaki yerinden bahsedelim istiyoruz.
Günümüzde ampulün kullanılmadığı yer kalmadı diyebiliriz. Ev, iş yeri, park, bahçe gibi birçok alanda ampul kullanmaktayız. Ampuller en çok kullanılan aydınlatma ürünleri içindedir.
Bugün hayatımızda birçok yerde ihtiyaç duyduğumuz ampullerin çeşitleri vardır.
Bunlardan bazılarıdır.
Alışveriş yaparken her zaman tasarruflu olmasına dikkat ederiz. Ampullerinde tasarruflu çeşitleri bulunmaktadır ve bu tasarruflu ampuller çok kullanışlı, uzun ömürlüdür. Düzgün bir aydınlatma sağlar ve daha az elektrik harcayarak daha fazla ışık yayar.
Tasarruflu ampuller verimlilik ve kullanım ömrü olarak diğer ampullere kıyasla üstünlük sağlıyor. Ortalama 8000 saat kullanım ömrü sunmaktadırlar.
Akkor lambanın gelişmiş bir tipi olarak bilinen halojen ampuller aydınlatma ürünleri içinde sıklıkla tercih edilen ampul çeşididir. Diğer çeşitlere göre halojen lambaların avantajlarından bazıları; küçük ve hafif olmaları, üretimi yüksek maliyet gerektirmez, geleneksel akkor lambaya göre daha uzun ömürlü kullanıma sahiptir, tam parlaklığa dayanır ve ısınma süresi yoktur, rengi ise güneş ışığına daha yakındır. Kullanıldığı yerlere örnek vermek gerekirse, film ve televizyon prodüksiyonu aydınlatmasında, ev içi aydınlatmalarda, dış aydınlatmalarda ve otomotiv farlarında halojen ampuller kullanılmaktadır.
Enerji tüketiminde çok cimri olan Led ampuller günümüzde sıklıkla tercih edilmektedir. Uygun fiyatlı olması sebebiyle birçok alanda kullanılmaktadırlar. Geleneksel akkor ampullerin yanı sıra led ampul alırken watt değerini bilmek yetmeyebilir. Led ampul alırken bilinmesi gerekilen parametreler vardır. İhtiyacınıza uygun bir Led ampul alırken dikkat etmeniz gereken parametreler şunlardır;
Lümen, Watt, Renk Sıcaklığı, Renk Oluşturma Endeksi, Işık Yayılımı, Verimlilik
Metal halide lambalar aydınlatma için rahat kullanılabilir bir çeşittir. Az elektrik tükettikleri için oldukça ekonomiktirler ve ortalama 15000 saate kadar çalışmaktadırlar. Kama tabanı, tek uçlu, çift şapkalı olarak ayrılırlar. Farklı güç ve geniş renk yelpazeleri dolayısıyla film stüdyoları, mimari yapılar, spor tesisleri, sahne ve tren istasyonları gibi alanlarda kullanılmaktadırlar. Led ampullere göre daha güçlü, enerji verimliliği ve büyük ışık çıkısı sağlamaktadırlar.
PL serisi ampuller genellikle daha yüksek aydınlatma gerektiren hastane, mağaza ve ofis gibi alanlarda genel amaçlı aydınlatma sağlayan tavan armatürleri için kullanılmaktadır. Floresan üç fosfor teknolojisi ile üretilen bu ampuller kullanım ömrü boyunca ışıkta az miktarda azalma sağlamaktadır.
Rustik led ampuller genellikle iç mekânlarda dekoratif amaçla ve ambiyans aydınlatması için kullanılmaktadırlar. Rustik led ampul alırken avizeniz ile uyumlu olup olmadığına dikkat etmelisiniz ayrıca kullanacağınız ortama göre renk sıcaklığı birimi olan Kelvin (K) değerine de dikkat etmelisiniz. Rustik Led Edison ampullerin farklı şekiller ve renk seçenekleri ile satışı yapılmaktadır.
SMD Led ampuller günümüzde özellikle aydınlatmalarda sık kullanılır. Led ışıklar genellikle aydınlatma ve endüstriyel amaçlı kullanılmak için tercih edilmektedirler. Aydınlatmada oldukça etkileyici özelliklere sahip olan bu ampuller RGB modellerine bakıldığında 16 milyon renge kadar geliştiğini söyleyebiliriz. Bir uzaktan kumanda sayesinde istenilen rengi seçebilme özelliğini sunmaktadırlar. Işık yoğunluğu ayarlanabilir olduğu için ışık efekti yapmak da mümkündür.
Aydınlatma üzerine konuşurken sık kullanılan lamba ve armatür terimlerini duymuşsunuzdur. Genelde bu iki terim aynı anlamı ifade ediyormuş gibi kullanılır. Ancak ikisi arasındaki ayrımdan bahsetmek istiyoruz.
Öncelikle değiştirilebilir yapıda olan ve ışık üreten cihazlara lamba deriz. Armatür ise lamba bağlantısı için bir ya da birden fazla duy bulundurulan gövdeye verilen isimdir. Aydınlatma armatürü de lambanın yanı sıra güç kaynağı, reflektör, lens, duy gibi tüm bileşenleri içermektedir. Yanı kısaca armatür için bir lamba kullanılarak, yapay aydınlık oluşturmak için kullanılabilen elektrikli aydınlatma cihazıdır diyebiliriz.
Karpuz lamba olarak bildiğimiz Glop armatürler, geniş aydınlatma alanı sunmaktadır. Genellikle kristal yapıları tercih edilerek daha geniş ve detaylı bir aydınlatma elde edebilirsiniz.
Acil aydınlatma armatürleri acil durumlarda insanların güvenli bir şekilde yön bulmasını sağlayan aydınlatma türüdür. Acil Kaçış Aydınlatma ve Yedek Aydınlatma olarak iki çeşidi bulunmaktadır.
Sarkıt aydınlatma armatürleri genellikle tavandan sarkıtılarak kullanılan ve dekoratif amaçla aydınlatma ürünleridir. Aydınlatma ile birlikte estetik bir görünüm sağlayarak dekoratif tasarım için oldukça tercih edilmektedirler.
Gece gündüz zaman ayarına sahip olan ve hareketi algıladığında devreye enerji vererek ışık yayan sensörlü armatürler gündelik hayatımızda da sıklıkla kullandığımız aydınlatma çeşididir. İçerisinde 2 adet duy yuvası bulunmaktadır. Sensörlü armatür için tasarruflu ampul kullanılmamasını öneriyoruz. Tasarruflu ampullerin içerisinde bulunan gaz ısınarak aydınlatma verir sürekli yanmayacağı için ampulün ömrünü kısaltır ve verimli kullanım elde edemezsiniz. Sensörlü armatürlerde, ne zaman yanacağını, hassasiyet ayarını, ne zaman söneceğini hepsini ayarlamanız mümkündür.
Yol ve modern yol aydınlatmaları olan sokak armatürleri düşük elektrik tüketimi sayesinde avantajlı aydınlatma sunmaktadır. Enerji tüketimini azalttığı kadar ışık kirliliğini de azaltan sokak armatürleri sıklıkla tercih edilmektedir.
Genellikle, modern dekorasyona sahip alanlar için tercih edilen spot armatürler çok yer kaplamayarak alandan ve enerjiden tasarruf etmenizi aynı zamanda modern bir alana sahip olmanızı sağlamaktadır. Led ampul, gömme spot, sıva üstü spot gibi çeşitleri mevcuttur. İstediğiniz alana ve tarzınıza uygun spot armatürleri tercih edebilirsiniz.
Aydınlatma ürünleri fiyatları alınacak ürünün türüne ve markasına göre değişkenlik gösterir. Nasıl ki bir lamba ile armatürün fiyatı farklıysa aynı şekilde led ampul ile klasik ampulün fiyatı da farklıdır. Genel olarak aydınlatma ürünleri fiyatları 5 - 6 TL bandından başlayıp artarak çıkar. Bir üst değer belirtmek doğru olmaz.
Bahçe, balkon, açık hava alanlarınızda aydınlatma yaparken dikkat etmeniz gereken bazı parametrelerden bahsetmek istiyoruz. Öncelikle enerji tasarrufu ürünler seçmeye dikkat etmelisiniz. Hem bütçenizi hem de doğayı koruyabilmek için enerji tasarruflu ürünleri tercih etmeniz şart diyebiliriz.
Daha renkli ve dekoratif alanlar yaratmak istiyorsanız, alanı renklendirecek bahçe aydınlatma ürünlerini tercih edebilirsiniz. Bu dekoratif aydınlatma ürünlerine örnek vermek gerekirse,
aprikler, spotlar, aydınlatma direkleri, set üstü aydınlatmalar, tavan aydınlatmaları, sıralı ampuller, projektörler ve bahçe fener mumluklarını tercih edebilirsiniz.
Aydınlatma yöntemi olarak da yukarı doğru aydınlatma, aşağı doğru aydınlatma, kontrast aydınlatma, gölgeleme, sıralı ampuller, gizli led ışıklar, yol ışıkları, saksı görünümlü aydınlatma, güneş enerjili aydınlatma ürünlerini tercih edebilir ve zevkinize, alanınıza en uygun aydınlatma yöntemini uygulayabilirsiniz.
İlkbahar ve yazın tadını doğru aydınlatma ürünleri ile daha keyifli ve tasarruflu bir hale getirmeniz günümüzde çok kolay. Aydınlatmanın gelişimi ve teknolojiyle birlikteliği sayesinde istediğiniz gibi bir aydınlatma sistemi kurabilmeniz için sizi sitemizdeki ürünleri incelemeye davet ediyoruz.
Bu yazımızda aydınlatma nedir ve aydınlatma ürünleri nelerdir gibi konu başlıklarının detaylarından bahsederek sizleri de detaylı bilgilendirmek istedik. Umarız konuyla ilgili merak ettiğiniz ve ihtiyacınız olan bilgiye ulaşmanızı sağlamışızdır.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
