Elektrik olmazsa olmazımız, vazgeçilmezimizdir. Hayatımızdaki neredeyse tüm cihazlar elektrikle çalışır. Bu noktada bu cihazlara elektriğin iletilmesini sağlayan malzemelere ihtiyaç duyarız. Bunlardan biri de ampuldür. Thomas Edison’un hayatımızdan çıkaramadığımız icadı olan ampulü elektriğe kavuşturan malzemeye duy adı verilir. Şu an oturduğunuz yerde kafanızı kaldırdığınızda ilk göreceğiniz elektrik malzemelerinden biri olan duy, evlerde ve ofislerde çok sık kullanılmaktadır. Bu yazımızda duy nedir, duy çeşitleri nelerdir? Gibi sorulara cevap arayacağız.
Aydınlatmayı sağlayan ampullerin takıldığı, ampullere elektrik akımının iletilmesini ve sabitlenmesini sağlayan elektrik malzemesine duy denir. Duy, materyal olarak yivli bakır ve pirinçten yapılır. Ampulün ışık verebilmesi için mutlaka duy gerekir. Çünkü duy bir nevi aktarım aracı olarak kullanılır. Ampul ve duy birbirleri olmadan çalışamayan bu iki malzeme evlerimizin olmazsa olmazıdır. Duylarda çoğunlukla arıza olmaz ancak herhangi bir mekanik etkiyle duyların iç yapısı bozulabilir ve duy elektriği iletmez. Bu mekanik etkilerden biri ampulün duya bağlanması esnasında duy elemanın zorlanmasıdır. Bir diğeri ise açık bir ortamda bulunan bir duy olduğunda ısı ve sıvı ile karşılaşan duyun yapısı bozulabilir. Tozlanan duy elektrik akımını iletmekte zorlanabilir. Bu sebepler duyda verimi düşürebileceği gibi çalışmamasına da neden olabilir. Dış ortamlarda bulunan duy mutlaka yüksek ısıya, neme ve toza karşı yalıtılmalıdır ki maksimum verim elde edilebilinsin. Duy nedir sorusuna genel olarak bu şekilde cevap verebiliriz.
Yukarıda bahsettiklerimize ek olarak duy, lambalar ve elektrik arasındaki bağlantıyı sağlar, yani elektrik akımını ampule ileterek ampulün ışık vermesini sağlar. Duy olmadan günlük yaşantımızda her alanda kullandığımız ampuller çalışamazlar.
Duy nasıl bağlanır sorusundan önce sizlere vermemiz gereken birkaç hayati tavsiyemiz var. Bu tavsiyelerimizi dikkate alarak duy değiştirme işlemine başladığınızda can güvenliğiniz sağanmış olacak.
İlk tavsiyemiz duy bağlama işlemini kesinlikle mesleğinde tecrübeli bir elektrikçi yapmalıdır. Duy bağlama işlemi her ne kadar küçük bir işlem gibi gözükse de ufak bir hata can ve mal kaybına sebep olabilir. Duy bağlantısını yapmadan önce bağlantı yapılacak yerde kesinlikle elektrik akımı olmaması gerekir. Bunu sağlamak için öncelikle elektriği kesmelisiniz. Bunun için evinizin muhtemelen dış kapısının yakınında olan şarteli kapatmanız gerekli. Aksi takdirde duy bağlama işlemi sırasında elektrik akımına kapılabilir ve hayatınızı kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Elektriği kestikten sonra duy bağlama işlemine geçmeden önce yapmamız gereken ikinci şey ise elektrik akımının kesildiğinden emin olmaktır. Bunun için babalarımızın alet çantalarından asla eksik olmayan bir ürün olan kontrol kalemini kullanmalısınız. Duy bağlamadan önce kontrol kalemini duyun bağlanacağı yerdeki kablolara değdirmemiz gereklidir. Şayet elektrik kablolarında bir elektrik akımı mevcutsa kontrol kaleminin arkasında bulunan ışık yanacaktır. Eğer elektrik akımı yoksa kontrol kaleminin ışığı yanmayacaktır. Bu kontrolleri sağladıktan sonra duy bağlama işlemine başlayabiliriz. Duy bağlama işlemi için bizlere aşağıda belirttiğim malzeme ve aletler gereklidir. Bunlar:
Bu malzeme ve aletleri hazırladıktan sonra duy bağlama işlemine başlayabiliriz. Öncelikle duyun kendisine ait olan iki adet kablosu vardır. Bu kabloların, ilgili faz kablolarına kolayca bağlanabilmesi için pense kullanılır. Duy bağlantısını sağlamak için duyun kabloları pense ile yaklaşık 3 – 4 cm kadar soyulur. Genelde duy bağlantısının yapılacağı yerde 2 adet kablo olur. Bunlardan birinin adı faz diğerinin adı nötrdür. Bazen fazladan bir kablo daha olabilir, bu durum normal karşılanmakla beraber fazladan bir faz daha bağlandığının göstergesidir. Faz ve nötr kabloları çoğu zaman farklı renklerde olabileceği gibi genellikle mavi kablo faz kablosu, kahverengi kablo ise nötr kablosu olarak adlandırılır. Bu kabloların bakır kısımları, duy bağlantı kablolarının bakır kısmına sıkı bir şekilde sarılmalıdır. Aksi takdirde kablolar arası temassızlık oluşacak ve bu da istenmeyen ev kazalarına sebebiyet verecektir. Duy kabloları bağlandıktan sonra bağlantı yerleri yalıtımlı elektrik bandıyla iyice sarılmalıdır. Sıkıca sarılmaması durumunda duyun bağlantı kısmında yeterli yalıtkanlık sağlanamaz. Bu işlemler sonrasında duy, elektrik kaynağına düzgün bir şekilde bağlanmış olur.
Duy, E harfinin yanına eklenen rakamlarla ifade edilir. Bu adlandırmada E, ampulün mucidi olan kişiyi yani Edison’un baş harfini temsil eder. Sıklıkla kullanılan duy çeşitleri ise E27 ve E14 duylarıdır. Bu noktada E harfinin yanına eklenen sayılar kullanacağınız duyun mm cinsinden çapını temsil etmektedir. E27 duyunun çapı 27mm iken E14 duyunun çapı ise 14 mmdir. Her duyun iletkenliği farklıdır. Maksimum verim alabilmek adına duy alışverişi yaparken duyun üzerindeki gerilim ve güç değerlerini kontrol etmekte fayda vardır. Duylar genelde maksimum yalıtkanlığı sağlamak adına plastik malzemeler ile kaplanırlar ancak estetik açıdan önemli noktalarda bulunduklarında seramik ile kaplanan duylar da mevcuttur.
Duy genel anlamda bütçemizi zorlamayacak fiyatlara sahip olan bir elektrik malzemesdir. Cep dostu olan plastik ile kaplanmış duylar 5 ila 20 tl bandında fiyatlara sahipken seramik kaplamalı duylar plastik kaplamalı duylara göre bir miktar pahalı olabilmektedir.
Elektrik malzemeleri satın alınırken mutlaka işinin ehli, sektörde yıllanmış kişilerden yardım alınmalıdır. Tam da bu noktada uygun fiyatları, geniş ürün yelpazesi ve maksimum müşteri memnuniyetiyle elektrik sektörünün nabzını tutan elektrikevi.com’dan duy alışverişinizi güvenle yapabilirsiniz.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
